Bir buçuk milyon insan 7 aydır susuz

• Türk devletinin Serêkaniyê’yi işgal ettiğinden bu yana, suyu halka karşı silah olarak kullanıyor. Hesekê bölgesindeki bir buçuk milyon insanın su ihtiyacını sağlayan Elok İstasyonu’nu en az 40 kez kesti. Son kesinti ise 7 ay önce yapıldı.

Türk devleti ve bağlı çete grupları, Ekim 2019’da Serêkaniyê’yi işgal ettiğinden bu yana, suyu halka karşı göçertme, baskı ve iradesini teslim alma yöntemi olarak kullanıyor. Bu kapsamda, Hesekê bölgesindeki bir buçuk milyon insanın su ihtiyacını sağlayan Elok İstasyonu’nu en az 40 kez kesti. Son kesinti ise 7 ay önce yapıldı.

Hesekê Su Müdürlüğü, 3 Temmuz 2023'te Hesekê'yi afet bölgesi ilan ederken, Özerk Yönetim ise Elok İstasyonu’na alternatif oluşturmak ve halkın ihtiyaçlarını karşılamak için her mahalleye 60 adet su tankeri koydu ve kuyular açmaya çalışıyor.

Her gün 800 su tankeri

Her gün 800 civarında su tankerleriyle halka su dağıtılıyor, ancak kentin günlük 130 bin metreküp suya ihtiyacı var.

Cizre Kantonu Demokratik Özerk Yönetimi, soruna çözüm için Mart 2020’de Hesekê’nin batısındaki Hime bölgesinde 15 kuyu kazmış ve bu kuyulardan 3 ay boyunca su temin edilmişti. Ancak su seviyesinin düşük olması nedeniyle kuyular kurumuştu.

Özerk Yönetim’in projeleri

Özerk Yönetim, Ağustos 2021'de Fırat Nehri'nden Hesekê’ye 160 km uzaklıkta su çekilmesini içeren bir proje başlatmıştı. Bu proje de Türk devletinin Fırat Nehri suyunu azaltması nedeniyle durduruldu. 2023 yılının Ağustos ayında yine 4 etaptan oluşan bir proje başlattı. Buna göre Amudê’de 20 adet kuyu açılacak ve Hesekê'ye 62 km uzunluğundaki borularla su pompalanacak.

2024’te başlatılan projenin ise yaklaşık 18 milyon dolar maliyeti bulunuyor. ANHA’nın ulaştığı bilgilere göre, maddi sorun aşıldığında birkaç hafta içinde projeye devam edilecek.

Kürtlere karşı su silahı

İşgalci Türk devleti 60’lı yıllardan bu yana Suriye ve Irak’taki Kürtlere karşı suyu bir silah olarak kullanıyor. Türkiye, Nisan 2018’de Kuzey-Doğu Suriye’ye bıraktığı suyu azalttı. Bu nedenle Tişrîn ve Tebqa barajlarındaki su seviyesi düştü.

Savaş suçu

Cenevre Sözleşmesi de dahil olmak üzere uluslararası belgelere ve anlaşmalara göre insanları sudan mahrum bırakak bir savaş suçu ve insanlığa karşı suç olarak görülüyor. Türkiye ile Rusya arasında 2019 yılında yapılan bir anlaşmaya göre, Eluk su pompa istasyonunun bölge halkına karşı bir silah olarak kullanılmaması ve suyun kesilmemesi gerektiği belirtilmişti.

1987 protokolüne uyulmuyor

1987'de Şam ve Ankara arasında imzalanan bir protokol anlaşmasına göre Suriye'nin Fırat Nehri'ndeki payı saniyede 500 metreküp olarak belirlenmişti. Ancak 2019'dan bu yana bu miktar zaman zaman saniyede 200 metreküpe kadar düştü. HESEKÊ