Kadın üretiyor, patriyarkal çark kırılıyor

• Kadınların, erkek egemen bakış açısına rağmen sanatta üretmeye devam ettiğini belirten tiyatro oyuncusu Rugeş Kırıcı, "Kadın sanatçıların üretimleriyle; cinsiyetçi, ayrımcı, kadın düşmanı, gerici ve kendi içine kapalı camia büyük bir çözülme yaşıyor" dedi. 

MEDİNE MAMEDOĞLU/AMED 

Kadın Kültür ve Sanat Edebiyat Derneği (KASED) geçtiğimiz hafta sonu “Kültür Sanat Alanında Kadın Mücadelesi" başlıklı bir çalıştay düzenledi. Kurdistan ve Türkiye'nin birçok kentinden kadın sanatçıların katıldığı çalıştayda, Kürt kadının sanat alanında yıllardır süregelen mücadelesi tartışıldı. Dünyadan örneklerin de verildiği çalıştayda, kadınlar sanat alanındaki üretimlerini her alanda devam ettirecekleri vurgulandı.

Yeni bir yol

Çalıştaya katılan tiyatro oyuncusu Rugeş Kırıcı, gazetemize verdiği söyleşide son süreçte özellikle Kürt kadının sanat alanında hem var ettiği üretim hem de mücadelesiyle herkes tarafından bilindiğini ifade etti.

Kadınların geçmişten bu yana yasaklara ve erkek egemen sanat yaklaşımına karşı mücadele ettiğini belirten Rugeş Kırıcı, Kürt kadınlarının ise bu yaklaşımlara ek olarak asimilasyon ve sansür politikalarına da direndiğine dikkat çekti.

Bu koşullarda kadın sanatçıların bir araya gelmesinin oldukça önemli olduğunun altını çizen Kırıcı, "Kültür sanat alanlarındaki kadınların mücadelesinin ve deneyimlerinin paylaşıldığı, daralan alanlarımızı açma yollarının tartışıldığı, yeni bir yol bulabilmenin, yeniden düşleyebilmenin ve üretebilmenin metotlarının tartışıldığı bir çalıştay oldu” dedi.

Kadınlar deneyimlerini paylaştı

Çalıştayda “Dünyada Kadınların Kültür Sanat Mücadelesi”, “Kürt Kadınların Kültür Sanat Mücadelesi”, “Kürt Kadınların Direniş Yöntemleri” ve “Kürt Sanatçıların Kültürel ve Sanatsal İfade Özgürlüğü” konu başlıklar tartışıldı. “Verimli bir çalıştay oldu” diyen Kırıcı, “Çalıştay'a Türkiye ve Kurdistan'ın birçok yerinden kadın sanatçılar katıldı. Kadınlar burada kendi sanat deneyimlerini, yine yaşanan engelleme ve sansür süreçlerinde kadınların var ettiği mücadeleyi aktardılar. Kısacası sanatçı kadınların geçmişten bugüne verdikleri mücadeleyi ve Kürt kadınlarının bu mücadele içerisindeki yerini konuştuk” diye belirtti.

Bu koca bir yanılgı

Bir kadın olarak sanat alanında var olmanın sancılı bir süreç olduğunu ifade eden Kırıcı, "Erkek egemen bakış, kadın sanatçının üretimlerinin karanlıkta kalmasını ve az görünür olması için sistematik bir baskı uyguladı. Sanatta var olmak için egemen bakışın onayını almak gerektiği algısı oluşturuldu ama bu koca bir yanılgıydı. Kadın sanatçılar tarih içerisinde bu koca yanılgıyı fark ettiğinden beri üretimlerini paylaşmak için çeşitli yolları aşmak zorunda kaldı. Bizler bu süreçte daha fazla yorularak, daha fazla çabalayarak kendimize bir yol açabilmeyi öğrendik. Yolumuza çıkan erkeklik dikenlerinin üstünden atlayabilmek için daha çok düşlemek ve üretmek gerektiğini öğrendik" dedi. 

Bedelleri göze alıyoruz

Kürt kadınlarının yaşamın her alanında olduğu gibi kültür sanat alanında da dilleri ve değerleri için mücadele ettiğini vurgulayan Kırıcı, kadınların verdiği bu mücadelenin bugün milyonlarca kişiye ulaştığını söyledi.

Kırıcı şunları dile getirdi: “Biz kadınlar eşitlik ve özgürlük mücadelemizi eril zihniyete ve bu ‘cisimleşmiş’ hallerine karşı sürdürüyoruz, yani patriyarkal kapitalist çarka karşı. Bu iktidar mekanizması içinde hegemonik erkeklik dışında var olmak, belli bedelleri göze almak anlamına geliyor. Sözünü ifade eden kadınların önünü kesmek için patriyarkanın kullandığı itibarsızlaştırma stratejileri de durmadan çalışıyor. Kadın sanatçılar aynı zamanda bu stratejileri üretimleriyle teşhir etmek için büyük çaba harcıyor. Bu çabayla cinsiyetçi, ayrımcı, kadın düşmanı, gerici ve kendi içine kapalı camia büyük bir çözülme yaşıyor.” 

Kadın sanatçılar olarak dayanışma içinde üretmeye devam edeceklerini vurgulayan Rugeş Kırıcı, "Bütün köşe başları erkekliklerle döşenmiş durumda. Her sokağın başını tutmak isteyen ve kadının o sokaklarda yürümesini istemeyen bu anlayışı dağıtmanın ve yok etmenin en etkili yolu kadının sanatta sürekli üretmesini sağlamak ve desteklemektir” diye ekledi.